ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت بە ئامادەبوونی خاتوو سهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەکانی دەرەوە لەگەڵ هانێز سۆبۆدا سەرۆكی گرووپی سۆشیالست و دیموكراتەكان لە پەرلەمانی ئەوروپا بە یاوەری خاتوو سیلین بایر راوێژكاری سیاسی و وتەبێژی سەرۆكایەتی پەرلەمانی ئەوروپا كۆبووەوە.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە خۆشحاڵی خۆی بۆ ئەنجامدانی ئەم سەردانە لە لایەن هانێز سۆبۆدا سەرۆكی گرووپی سۆشیالیست و دیموكراتەكان لە پەرلەمانی ئەوروپا بۆ هەرێمی كوردستان دەربڕی و بە دەرەفەتێكی باشی زانی بۆ لە نزیكەوە ئاگاداربوون لە پەرەسەندن و پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان. پاشان تیشكی خستەسەر بارودۆخی سیاسی و ئابووری لە هەرێمی كوردستان و ئاماژەی بەو بەرەوپێشچوونانە كرد كە لە هەرێم بەدی هاتوون، هاوكات باسی لە تێڕوانینەكانی حكومەت بۆ پێشكەوتنی زیاترو ئایندەی هەرێمی كوردستان كرد.
دواتر هەردوولا گفتوگۆیان دەربارەی پەیوەندیەكانی نێوان هەولێرو بەغدا كردو باس لەو ئاستەنگانە كرا كە دێنە بەردەم چەسپاندنی سیستەمی فیدڕاڵی لە عێراق. فەلاح مستەفا گووتی لە هەوڵ و كاری بەردەوامدان بۆ جێبەجێ كردنی بڕگەو مادە دەستوریەكان و مسۆگەركردنی هاوبەشی راستەقینەو بۆ چەسپاندنی سیستەمێكی فیدڕاڵی دیموكراتی فرەیی.
هەروەها گووتی بایەخی تەواو دەدەین بە فراوانكردنی پەیوەندیەكان لەگەڵ كۆمەڵگای نێودەودەڵەتی لەناویشیدا بە گرنگیەوە لە ئاسۆی پەیوەندیەكان لەگەڵ یەكێتی ئەوروپا دەڕوانین. گووتیشی خوازیارن یەكێتی ئەوروپا نوێنەرایەتی خۆی لە هەرێمی كوردستان بكاتەوە بۆ هاوكاری و پشتیوانی كردن لە پێشكەوتنەكان لەڕووی سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتی.
هەر لە دیدارەكەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لە پەیوەندیەكانی حكومەتی هەرێم لەگەڵ ووڵاتانی جیهان بە تایبەتی وڵاتانی دراوسێ كردو گووتی حكومەتی هەرێم گرینگی تەواو بە بەرەوپێشبردنی پەیوەندیەكانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێی دەدات لەسەر بنەمای رێزگرتن لە یەكترو بەرژەوەندی هاوبەش.
فەلاح مستەفا باسی لە قەیرانی سوریاو كاریگەریەكانی لەسەر هەرێمی كوردستان لەڕووی سیاسی و ئاسایش و مرۆییەوە كرد. هاوكات تیشكی خستەسەر ژمارەو پێداویستی ئاوارەكان لە هەرێم و داوای لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی كرد كە یارمەتی زیاتری ئەم ئاوارانە بدەن بۆ كەمكردنەوەی كێشەو گرفتەكانیان.
عیماد ئەحمەد رایگەیاند وەكو هەرێمی كوردستان بەگرنگیەوە لەهەڵبژاردنەكانی 30/4 دەڕوانین بەئاراستەی بەرقەراركردنی زیاتری دیموكراسی و چەسپاندنی تەواوی مافە دەستورەیەكانمان لەعیراق و گەشەپێدانی زیاتری هەرێمی كوردستان كەببێتە نمونەیەكی گەشەسەندوی ناوچەكە لەهەموو بوارەكاندا، هەروا تەئكیدیشی كردەوە بۆ زەمینە خۆشكردن لەبەردەم هەڵبژاردنێكی پاك و ئازاد كەتەواوی ئەوانەی مافی دەنگدانیان هەیە بەئازادی دەنگ بدەن، حكومەتی هەرێم بەبێ لایەنی لەگەڵ كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان هاوكار و پشتیوان دەبێت، دواشی كرد هەموو لیست و قەوارە سیاسیەكان لەكەشێكی ئارام و دور لەتوندوتیژی و بەپێی قانون و رێنمایەكان هەڵمەتی هەڵبژاردن بەڕێوە ببەن و بیكەنە كەرنەڤاڵێكی نیشتمانی.
ئەم لێدوانەی عیماد ئەحمەد جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەمیانەی كۆبونەوەیەكدا هات لەگەڵ دەستەی هەڵبژاردنەكانی هەرێمی كوردستانی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عیراق كەئەمڕۆ لە تەلاری ئەنجومەنی وەزیران بەڕێوەچوو سەبارەت بەئامادەكاریەكانی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق و ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێم.
سەرەتا بەڕێوەبەرانی گشتی دەستەی هەڵبژاردنەكانی هەرێمی كوردستان رونكردنەوەی پێویستیان لەبارەی ئامادەكاری پڕۆسەكە خستەڕوو و ئاماژەیان بەوەكرد كەئەمجارە لەرێگەی كارتی دەنگدانەوە هاوڵاتیان دەنگی خۆیان دەدەن، بۆیە پرۆسەكە جیاوازدەبێت لەهەڵبژاردنەكانی پێشوو، بۆ ئاسكاری و باش بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەكانیش كۆمسیۆنی باڵا ئامادەكاری پێویستیان كردوە كەهاووڵاتیان بەئاسانی دەنگی خۆیان بدەن، هەروا باسیان لەوەشكرد كەتەنیا لەكوردستان هەردوو هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق و ئەنجومەنی پارێزگاكان بەڕێوە دەچێت بەڵام بەبێ لەبەرچاوگرتنی ئەو جیاوازییە كەرەنگە جۆرێك لەفشار دروست بكات .
لەلایەن خۆیەوە عیماد ئەحمەد رونیكردەوە كەهەرێمی كوردستان بەگرنگیەوە لەم هەڵبژاردنە دەڕوانێت خوازیارە لەسەر ئاستی هەموو عیراق ببێتە مایەی چەسپاندنی زیاتری بنەماكانی دیموكراسی و خۆشگوزەرانی و چارەسەركردنی كێشە سیاسی و ئەمنی و خزمەتگوزاریەكان و هەلومەرجێكی لەبارتر بۆ سەرجەم پێكهاتە جیاوازەكانی عیراق فەراهەم بكات كەهەموویان بەشێوەیەكی راستەقینە بەشداربن لەبڕیارو بەرێوەبردنی وڵاتدا، بۆ كوردستانیش ببێتە سەرەتایەكی تری پێشكەوتن و ئاوەدانی زیاترو بەیەكەوە كاركردن بۆ وەدیهێنانی تەواوی مافەكانمان و قوڵكردنەوە یئەزموونی دیموكراسی لەبەرژەوەندی خەڵكدا.
لەدرێژەی رونكردنەوەكەیدا عیماد ئەحمەد باسی لەوەشكرد كەپێویستە هەموو لایەنە سیاسیەكان بەگیانی لێپسراوێتی و لەبەرچاوگرتنی بەرژەوەندیە نیشتمانیەكان لەم كەرنەڤاڵە بڕوانن بۆ ئەوەی لەداهاتوو بەپێی خواست و ئیرادەی خەڵك كاربكەین و خزمەتی زیاتریان بكەین، بۆ ئەم مەبەستەش حكومەتی هەرێم وەك رابردوو بەبێلایەنی كار بۆ سەركەوتنی هەڵبژاردنەكان دەكات و لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەكان ئامادەی هاوكاری و پشتیوانییە بەشێوەیەك كەهاووڵاتیانی كوردستان بەجیاوازی بیروبۆچوونی سیاسیان بتوانن بەئازادی دەنگی خۆیان بدەن.
جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم راشیگەیاند پێویستە دەستەی هەڵبژاردنەكانی هەرێمی كوردستان بەوردی ئامادەكاری بكەن كەخەڵك لەرێگەی ئەو كارتە تازەیەوە بەئاسانی دەنگ بدەن و گرفتیان بۆ دروست نەبێت، لەلایەكی تریشەوە رەوچاو و چاودێری جێبەجێكردن و پابەندبوونی قانون و سیستم و رێنمایەكان بن لەلایەن لیست و قەوارە سیاسیەكانەوە بۆ ئەوەی لەدۆخێكی ئارام و دوور لەتوندوتیژی پرۆسەكە بەسەركەوتوویی لەبەرژوەندی بەرەو پێشچوونی وڵاتەكەمان بەڕێوە بچێت.
جێگری سەرۆكی حكومەت داواشی كرد كەلیست و كاندیداكان لەكاتی بانگەشەی هەڵبژاردندا پابەندی رێنمایەكان بكەن و شوێنی گشتی ونەگونجاو بۆ هەڵمەتەكە بەكار نەهێنن و سیماو جوانی شارە و گەڕەك و كۆڵانەكان نەشێوێنن و نمونەیەكی جوان لەمیانەی هەڵمەتەكەدا پێشكەش بكەن.
"نازم عومەر دەباغ" نوێنەری هەرێمی کوردستان لە ئێران، لە گۆڤاری مانگانەی "نەسیم بێداری" ژمارەی تایبەتی نەورۆز، وتارێکی بە ناونیشانی "پێشبێنی خاتەمی" نووسیوە کە دەقی ئەم بیرەوەرییە لە خوارەوە دەخوێننتەوە:
لەو چەند ساڵەی کە من لە ئێران بە شێوەی جیاواز و لە ڕۆڵە جۆراوجۆرەکاندا، چ وەکوو نوێنەری بەڕێز تاڵەبانی، چ نوێنەری یەکێتی نیشتمانی کوردستان و چ نوێنەری هەرێمی کوردستان، ڕووداوی زۆرم بۆ هاتۆتە پێشێی کە هەر کامیان بیرەوەرییەکە کە حەتمەن گێڕانەوەی تامووچێژی تایبەت بە خۆی هەیە. بەڵام یەکێک لە ڕووداوەکان کە لەم سەردەمەدا هاتەپێشێ و بۆ من سرنجڕاکێش بوو و تەنانەت تا ئەمڕۆش لە بیرمدا ماوەتەوە بۆ سەردەمی سەرۆک کۆماری بەڕێز سەید محەمەد خاتەمی دەگەڕێتەوە. لەو کاتەدا کۆبوونەوەیەک بەڕێوەچوو کە بەڕێز خاتەمی و بەڕێز تاڵەبانی تیایدا ئامادەبوون. لەم کۆبوونەوەیەدا منیش وەکوو نوێنەری یەکێتی نیشتمانی کوردستان، بەڕێز جەلال تاڵەبانیم هاوڕێیەتی دەکرد. هەڵبەت مێژووە ڕێکەکەیم لەبیر نییە، بەڵام لە مانگە سەرەتاییەکانی سەرۆک کۆماری بەڕێز خاتەمیدا بوو و لە لایەکی دیکەشەوە بەڕێز تاڵەبانی هێشتا نەببوونە سەرۆک کۆماری عێراق و وەکوو سەرۆکی حیزبی کوردستانی عێراق سەردانی ئێرانی کردبوو.
لەم کۆبوونەوەیەدا دوای وتووێژە فراوانەکان، بەڕێز خاتەمی گوتی من بۆ بەڕێز تاڵەبانی دۆعا دەکەم کە ئینشائەڵڵا ببنە سەرۆک کۆماری عێراق و لە دیداری داهاتوودا لەم پلە و پایەدا بەڕێزیان ببینم. لەم کاتەی ئێستادا نازانم کە بەڕێز خاتەمی ئەم مەسەلەیەی پێشبینی کردبوو، یا ویستی دڵی بوو و ئەم ویستە وەکەرەم کەوت‘؛ کە دوای ماوەیەک و پاش ئەوەی کە ڕووداوە جۆراوجۆرەکان لە عێراقدا هاتنە پێشێ، بەڕێز تاڵەبانی بوونە سەرۆک کۆماری عێراق. دوای کۆتایی هاتنی دوو خولی سەرۆک کۆماری بەڕێز خاتەمی، بەڕێز تاڵەبانی ئەمجارە وەکوو سەرۆک کۆمار سەردانی تارانی کرد و لە کۆشکی سەعدئاباد دیدارێکیان لەگەڵ بەڕێز خاتەمی کرد. لەم بەرنامەیەشدا، من ئامادەبوون و دوای وتووێژ و خواردنی نانی نێوەڕۆ، بەڕێز تاڵەبانی ڕوویکردە بەڕێز خاتەمی و گوتی: ئاغای خاتەمی، دۆعایەکی دیکە لە حەقی مندا بکە تا بزانین چی دەبێت.
بەڕێز خاتەمی گوتی: "دۆعایەک بەس بوو، هەر ئەوەی کە ئێوە بوونە سەرۆک کۆماری عێراق و بەو پلە و پایەوە سەردانی ئێرانتان کردووە کە ئێمە ئێوەمان زیارەت کرد، زۆر باشە".
گۆڤاری مانگانەی نەسیم بێداری، تایبەتی نەورۆز، ساڵی پێنجەم، ژمارە 45 و 46، نەورۆزی 1393ی هەتاوی، لاپەڕەی 63.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات